Is portulaca winterhard in Nederland?

Portulaca – vaak te koop als Portulaca grandiflora – is een zonminnende zomerbloeier die het goed doet in potten, rotstuinen en zonnige borders. De plant valt op door zijn vetachtige blaadjes en felgekleurde bloemen die zich openen bij zonlicht. Maar zodra het kouder wordt, vragen veel tuinliefhebbers zich af: overleeft portulaca de Nederlandse winter? Ofwel, is Portulaca winterhard?

Portulaca in een notendop

  • Botanische naam: Portulaca grandiflora
  • Familie: Portulacaceae
  • Herkomst: Zuid-Amerika
  • Type plant: Eenjarige zomerbloeier in gematigde klimaten
  • Bloeitijd: Ongeveer juni t/m september
  • Voorkeuren: Volle zon, droge en goed doorlatende grond

De meeste portulaca-variëteiten zijn aangepast aan warme, droge klimaten. Ze slaan water op in hun bladeren, wat ze relatief droogtebestendig maakt. Dat is meteen ook de reden waarom ze niet goed tegen kou kunnen: ze bevatten veel vocht, wat bij bevriezing schade veroorzaakt.

Is portulaca winterhard?

Nee, portulaca is niet winterhard in Nederland.
De plant verdraagt geen vorst. Zodra de temperatuur onder het vriespunt komt, sterven de bovengrondse delen snel af. Zelfs lichte nachtvorst kan leiden tot beschadiging of volledig afsterven van de plant.

In kwekersinformatie en tuinspecialistengidsen wordt portulaca dan ook standaard als “niet winterhard” geclassificeerd. Hij wordt in Nederland vrijwel altijd als eenjarige plant behandeld.

Portulaca is niet winterhard
Portulaca is niet winterhard

Wat gebeurt er bij vorst?

Portulaca is gevoelig voor kou vanwege zijn waterhoudende structuur. Bij temperaturen onder 0 °C:

  • Bevriezen de cellen, wat leidt tot celwandbeschadiging.
  • Verliest de plant snel structuur: bladeren worden slap, bruin of glazig.
  • Sterft de plant af, meestal binnen één nacht bij aanhoudende vorst.

Wat kun je doen om portulaca te behouden?

Hoewel hij dus niet winterhard is, kun je de plant of zijn genetisch materiaal wel door de winter helpen. Er zijn drie gangbare opties:

1. Binnen overwinteren (alleen in pot)

  • Haal de plant ruim vóór de eerste nachtvorst naar binnen.
  • Zet hem op een lichte, koele plek, zoals een serre, kas of vorstvrije vensterbank.
  • Beperk watergift: houd de grond licht vochtig, maar voorkom natte voeten.
  • Houd er rekening mee dat portulaca in winterrust gaat; weinig groei is normaal.

Let op: de plant stelt hoge eisen aan licht. Zonder voldoende zonlicht of groeilamp groeit hij slungelig of sterft alsnog af.

2. Stekken nemen vóór de winter

Een betrouwbaardere methode is het nemen van stekken:

  • Neem eind augustus of begin september gezonde scheuten van ongeveer 5–10 cm.
  • Verwijder de onderste bladeren en zet de stek in droge, zanderige potgrond.
  • Zet de potten binnen op een lichte plek zonder tocht of extreme warmte.
  • Houd de grond licht vochtig tot ze bewortelen (meestal binnen 2–3 weken).

Deze stekken kun je in het voorjaar opnieuw uitplanten.

3. Zaad winnen en in het voorjaar opnieuw zaaien

Portulaca vormt zaaddozen na de bloei. Laat deze rijpen, verzamel de zaden en bewaar ze droog en koel.

  • Zaai ze in het voorjaar binnenshuis voor, vanaf april.
  • Zet ze pas buiten na IJsheiligen (half mei), als de kans op vorst voorbij is.

Deze methode geeft je elk jaar opnieuw bloeiende portulaca, ook als de oorspronkelijke plant de winter niet overleeft. Er zijn trouwens vele soorten Portulaca.

Buiten overwinteren – wel of niet doen?

Portulaca buiten laten staan in de winter is in Nederland geen realistische optie.
Zelfs op beschutte plekken of met winterbescherming (zoals vliesdoek of stro) is de kans groot dat de plant bevriest. Alleen in gebieden zonder vorst (zoals sommige delen van het Middellandse Zeegebied) overleeft portulaca de winter buiten.

Wie zijn portulaca in de vollegrond heeft staan, kan hem dus beter behandelen als seizoensplant, of in het najaar tijdig stekken of zaaien.

Zijn er winterharde soorten?

Er bestaan geen portulaca-varianten die bewezen winterhard zijn in de Nederlandse klimaatzones (grotendeels USDA-zone 7). Zelfs de meer robuuste soorten zoals Portulaca oleracea (postelein) zijn niet bestand tegen langdurige of stevige vorst. Deze plant wordt vaak ook als eenjarige geteeld.

Veel mensen kopen portulaca vanwege de enorme kleurenrijkdom en het gemak in onderhoud tijdens de zomer. Maar zonder juiste kennis over zijn vorstgevoeligheid, is de kans groot dat de plant verloren gaat zodra de temperaturen dalen. Door slim te handelen – stekken, binnen halen of zaden bewaren – kun je niet alleen de levensduur van de plant verlengen, maar ook elk jaar opnieuw genieten zonder opnieuw te hoeven investeren.


Bekijk de design meubelen en woon-accessoires van de volgende 5 woonwinkels:

flinders design logo
fonQ logo
design besteller logo
gewoonstijl logo

Plaats een reactie